Mourinho cán mốc 1.000 trận: Từ Benfica đến vĩ đại

Trận đấu giữa AS Roma và Sassuolo tại vòng 3 Serie A là lần thứ 1.000 Jose Mourinho ngồi ghế HLV trưởng trong sự nghiệp đầy thăng trầm và dấu ấn.

Nhìn vào con số 1.000 trận của Mourinho, ít ai để ý đến 11 trận đấu mang tính bản lề khi ông dẫn dắt Benfica. Với nhiều người, hành trình vươn tầm vĩ đại của Mourinho bắt đầu từ khoảng thời gian ông giành hàng loạt danh hiệu cao quý cùng Porto.

Chiến lược gia người Bồ Đào Nha tiếp quản đội chủ sân Estadio da Luz vào tháng 9/2000 và ra đi chỉ sau 3 tháng nhưng không phải do chuỗi kết quả tồi tệ. Thực tế, ông ra đi khi danh tiếng của bản thân đã được nâng cao. Nhiệm kỳ ngắn ngủi ở Benfica với đoạn kết bùng nổ đã gieo mầm cho tất cả thành công đạt được sau này.

Mourinho đạt tỷ lệ thắng 54,55% tại Benfica. Ảnh: Sky Sports.

Cách mạng tại Benfica

Thời điểm đó, Benfica đang chìm trong khủng hoảng. Tình hình tài chính của CLB đang ở mức tồi tệ và danh hiệu cuối cùng họ giành được đã cách đó 6 năm. Sau khi sa thải Jupp Heynckes, Joao Vale e Azevedo - chủ tịch Benfica - muốn bổ nhiệm một HLV vực dậy đội bóng mà không cần đầu tư. Mourinho 37 tuổi là cái tên được lựa chọn.

Vị HLV này đã trải qua 4 mùa giải trước đó với tư cách trợ lý cho Sir Bobby Robson và Louis van Gaal tại Barca nhưng quyết định rời CLB với ý định tự thân lập nghiệp. Mối lương duyên với Benfica đã khiến danh tiếng trong nước của Mourinho được tăng lên. Ông được biết đến với tư cách một HLV có tư duy cầu tiến, bất chấp việc tương lai xán lạn là viễn cảnh tương đối xa vời với một người quản lý còn "tay mơ" như vậy.

Tuy nhiên, chừng đó không đủ để làm Mourinho nản lòng. Ông đồng ý ký vào bản hợp đồng 6 tháng và gia hạn thêm 2 năm nếu Vale e Azevedo tái đắc cử vị trí chủ tịch, điều đã không xảy ra và dẫn đến mối lương duyên đổ vỡ. Song, có rất nhiều thứ đã xảy ra ở khoảng thời gian 3 tháng chiến lược gia người Bồ Đào Nha làm việc tại Estadio da Luz.

Trong cuốn tự truyện của Jose Mourinho được người bạn Luis Lourenco chấp bút và xuất bản năm 2005, Người đặc biệt mô tả ông kế thừa "một đội hình yếu ớt, không có tương lai và tham vọng". Các cầu thủ "đã quen với thất bại, lười biếng và không thực sự quan tâm tới bóng đá".

Ấn tượng đầu tiên của Mourinho về nhóm cầu thủ này được củng cố sau khi Benfica để thua 0-1 trước Boavista ở trận đầu tiên. Ông xuống tinh thần không chỉ bởi màn trình diễn của đội, mà còn là sự thiếu quyết liệt và quyết định thay đổi mọi thứ.

Tiền đạo Pierre van Hooijdonk và tiền vệ Maniche là 2 người mà chiến lược gia người Bồ Đào Nha cảm thấy có thể tin tưởng được. Còn lại, ông thay thế phần lớn bằng những cầu thủ ở học viện của CLB. Một trong số đó là hậu vệ trái Diogo Luis.

Mourinho chỉ tin tưởng 2 trụ cột và trao cơ hội cho hàng loạt cầu thủ trẻ từ học viện. Ảnh: Getty Images.

Dấu ấn của Mourinho

"Những gì xảy ra thật hoàn hảo. Tất cả chúng tôi đều hiểu bản thân có thể sống với giấc mơ của mình. Đó là lên đội một. Mourinho không nhìn vào những cái tên mà chú ý đến phẩm chất. Không quan trọng bạn là tuyển thủ Bồ Đào Nha 28 tuổi hay một cầu thủ trẻ của đội B, quan trọng là bạn thể hiện như thế nào trong các buổi tập", Luis chia sẻ với Sky Sports.

Đôn cầu thủ trẻ lên đội một là quyết định táo bạo của Mourinho. Song, nó đã giúp văn hóa tập luyện của CLB thay đổi. Ngay cả trong giai đoạn đầu của sự nghiệp cầm quân, vị chiến lược gia này vẫn không ngại đối đầu với những danh thủ lão làng.

Trong một trận đấu, Mourinho đã "nắn gân" cựu tuyển thủ Ai Cập Abdel Sattar Sabry, tài năng hàng đầu của CLB khi đó, rằng anh đã mất 7 phút để xỏ giày và buộc dây sau khi được thông báo sẽ vào sân thay người ở hiệp hai. Sau đó, người đại diện của Abdel Sabry phàn nàn về việc thân chủ của ông không được ra sân nhiều. Câu chuyện hậu trường đã được Luis tiết lộ.

Học trò cũ của Mourinho thuật lại: "Ngày hôm sau, Sabry bước vào phòng thay đồ, trước mặt tất cả chúng tôi, Mourinho nói với anh ấy: 'Cậu biết cậu đã buộc dây giày trong bao lâu không? 7 phút. Cậu biết khi nào cậu sẽ ra sân lần nữa dưới thời của tôi nếu còn giữ cái tâm lý đó không? Không bao giờ'. Sau đó, ông ấy đi đến phòng họp báo và nói điều tương tự".

Mourinho sử dụng phương pháp huấn luyện này trong suốt sự nghiệp quản lý của mình. Phòng thay đồ, nơi trước đây chỉ dành cho giám đốc của các CLB, giờ đã là không gian thiêng liêng đối với những cầu thủ. Bất kể lời chỉ trích nào xuất phát từ bên ngoài đều trở thành công cụ để chiến lược gia người Bồ Đào Nha thúc đẩy tâm lý cho các học trò.

Thành tích của Benfica sớm được cải thiện. Họ chỉ để thua 1 trong 10 trận tiếp theo dưới thời Mourinho kể từ sau thất bại trước Boavista. Tính kỷ luật và sự đoàn kết kết hợp với các yếu tố thể chất, kỹ-chiến thuật là những yếu tố mang đến thành công cho chiến lược gia sinh năm 1963.

Luis chia sẻ: "Trước thời của Mourinho, chúng tôi sẽ chạy quanh sân 15-20 phút nhưng với ông ấy, không ai phải làm vậy. Chúng tôi chỉ làm việc một tiếng với trái bóng. Với Mourinho, ông ấy không cần gì nhiều hơn. Sân tập giống như sân bay, được chia làm nhiều khoảng khác nhau. Bạn sẽ bắt đầu ở một khu vực, đến địa điểm tiếp theo và tới chỗ cuối cùng. Chúng tôi từng tập luyện 2-3 giờ với những quãng nghỉ dài, nhưng Mourinho chỉ cho cầu thủ 1 phút giữa các bài tập để uống nước".

Học trò cũ mô tả "Mourinho đã đi trước các HLV Bồ Đào Nha khác đến cả 10 năm" ở thời điểm này. Phong cách đại tu CLB này được ông áp dụng ở Chelsea và truyền cảm hứng cho nhiều chiến lược gia tới Premier League làm việc sau đó nhiều năm.

"Mourinho có khả năng thúc đẩy mọi cầu thủ, từ đá chính đến dự bị. Nếu tôi chơi tệ trong một trận đấu, ông ấy sẽ vào phòng thay đồ và nói: 'Này Diogo, nếu cậu tiếp tục chơi như thế, cậu ta sẽ có được suất đá chính của cậu'. Nhờ vậy, bản thân tôi lẫn cầu thủ kia đều có động lực phấn đấu. Ngày nay, HLV nào cũng có thể làm vậy. Song, ở thời điểm 20 năm trước, điều đó thật không bình thường", Luis khẳng định.

11 trận dưới thời Mourinho mở ra tương lai xán lạn cho Benfica nhưng CLB quyết định không tiếp tục gắn bó với ông. Ảnh: Getty Images.

Kết thúc buồn mở ra tương lai

Sau khi đạt được những thành công nhất định, Mourinho bị chỉ trích vì chiến thuật phòng ngự tiêu cực, nhưng điều đó không xảy ra trong 11 trận đấu ở Benfica. Chiến lược gia người Bồ Đào Nha đã cho thấy sự táo bạo, ngẫu hứng song song với tính chặt chẽ của đội hình. Tại sân Estadio da Luz, Mourinho từng nói nếu Benfica thua, ông sẵn sàng rút một hậu vệ và thay vào đó một tiền đạo để đôi công với đối thủ.

Chiến thắng 3-0 trước Sporting Lisbon hồi tháng 12/2000 là trận đấu cuối cùng Mourinho dẫn dắt Benfica. Vale e Azevedo đã mất chức chủ tịch vào tay Manuel Vilarinho, người mong muốn bổ nhiệm cựu danh thủ Toni của CLB vào ghế thuyền trưởng. Chiến thắng lẽ ra đảm bảo tương lai cho Mourinho lại khiến nhiệm kỳ của ông biến mất một cách ngoạn mục.

Vilarinho không yêu quý Mourinho. Chiến lược gia người Bồ Đào Nha hiểu ông sẽ không có được cuộc sống dễ dàng tại Benfica. Nhưng đồng thời, Người đặc biệt cũng tin nếu có thể tiếp tục đưa đội giành chiến thắng để lấy lại vị thế, một cuộc thảo luận về bản hợp đồng mới sẽ được đưa ra.

Tuy nhiên, việc Vilarinho liên tục nói về ý định bổ nhiệm Toni khiến Mourinho khó chịu. Ông cho rằng ban lãnh đạo CLB đang cố khiêu khích mình bằng việc can thiệp vào các vấn đề hậu trường mà không nhận được sự đồng ý của HLV trưởng. Sự thất vọng lên tới đỉnh điểm sau trận đấu với Sporting, khi các cầu thủ ăn mừng trên sân Estadio da Luz, còn Mourinho nói chuyện điện thoại với vợ trong phòng họp vì Vilarinho đang xuất hiện trước cửa nhà ông.

Tân chủ tịch của Benfica tỏ ra kiên nhẫn còn Mourinho thì phớt lờ. Sau khi lái xe về nhà, Người đặc biệt quyết định ông sẽ đi xa hơn bằng việc khẳng định bản thân sẽ rời đi trừ khi được gia hạn hợp đồng thêm một năm. Yêu cầu của Mourinho bị từ chối. Benfica sau đó tụt xuống vị trí thứ 6, thấp nhất trong lịch sử CLB, và chứng kiến Porto nhiều năm gặt hái danh hiệu với đỉnh cao là vinh quang Champions League.

Thành công tại Porto đã đưa tên tuổi Mourinho vươn ra khỏi phạm vi Bồ Đào Nha. Chuyển đến Premier League và làm việc cho Chelsea là cột mốc chứng kiến Người đặc biệt ghi danh bản thân vào bảng vàng của những HLV tài năng nhất lịch sử. 3 tháng với biết bao thăng trầm tại Benfica đã tạo nên âm hưởng cho tất cả những gì xảy ra sau đó và dẫn dắt Mourinho chuẩn bị cán mốc 1.000 trận cầm quân chuyên nghiệp.