Tham vọng của UEFA ảnh hưởng như thế nào tới biến đổi khí hậu?

Tuy nhiên, tác động của giải đấu này đối với khí hậu sẽ như thế nào khi các trận đấu được tổ chức trên nhiều quốc gia hơn?

Điều này có thể phải được cân nhắc một cách thận trọng vấn đề di chuyển.

Trong số 96 trận đấu tại vòng bảng, chỉ có 6 trận đấu hai đội đối đầu có khoảng cách dưới 500km. Điều tất yếu dẫn tới việc, di chuyển bằng máy bay là phương án được lựa chọn hàng đầu cho các đội (và CĐV) trong hầu hết mọi trường hợp.

Di chuyển bằng máy bay là yếu tố góp phần đáng kể vào biến đổi khí hậu, với việc ngành hàng không chiếm khoảng 5% nguyên nhân dẫn tới hiện tượng nóng lên toàn cầu, và các nước phương Tây chịu trách nhiệm không đáng kể vì ước tính chỉ có 3% dân số thế giới đi máy bay thường xuyên.

Vậy giải đấu mới đã tác động tới điều này như thế nào? Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng:

• Tại Europa Conference League, 85% các trận đấu vòng bảng là giữa các đội có khoảng cách tối thiểu với nhau là 1.000km.

• Quãng đường di chuyển trung bình của mỗi đội ở vòng bảng là 5,578km. Điều đó tương tự với việc bay từ London đến New York. Xuyên suốt toàn bộ vòng bảng, mỗi người sẽ hít vào cơ thể một lượng khí thải trung bình khoảng 1.087kg CO2 (hơn một tấn) cho việc di chuyển của mình.

• 19 đội (59%) phải di chuyển tổng cộng hơn 5.000 km cho các trận đấu tại vòng bảng.

• 42 trận đấu (44%) có quãng đường di chuyển từ 2.000 km trở lên.

• 11 đội (34%) phải di chuyển hơn 1.500 km cho mỗi trận đấu trên sân khách của họ.

• Kairat bên phía Kazakhstan có quãng đường di chuyển dài nhất so với bất kỳ đội bóng nào - tổng cộng 11.348km. Hơn một phần tư quãng đường vòng quanh thế giới! Nếu một fan hâm mộ của đội Kairat đến xem đầy đủ các trận đấu trên sân khách của họ, người đó sẽ hít vào cơ thể một lượng CO2 ước tính khoảng 2.212kg. Con số này chiếm hơn một nửa mức trung bình trên đầu người của cả thế giới cho tất cả các hoạt động trong cả năm (4.000kg).

"Chúng ta phải cân bằng các yếu tố môi trường, kinh tế và xã hội" - UEFA tuyên bố.

UEFA đã phải đối mặt với những lời chỉ trích trong suốt mùa hè vì những tác động tới môi trường của giải đấu Euro 2020 được tổ xuyên lục địa, một sự kiện được tổ chức tại 11 quốc gia.

Chủ tịch của liên đoàn, ông Aleksander Ceferin nói về việc "đưa các trận đấu đến với nhiều cộng đồng đa dạng hơn trên khắp châu Âu" và UEFA đã phòng ngừa các tác động môi trường của nó, ông chỉ ra rằng việc giảm thiểu xây dựng cơ sở hạ tầng mới và tái chế chất thải là một thành tựu và xem đây như là "tiêu chuẩn vàng” để bù đắp lượng khí thải.

Tuy nhiên, việc “bù đắp” ở trên được Andrew Simms, điều phối viên Liên minh Chuyển đổi Nhanh và đồng giám đốc của New Weather Institute, mô tả là "có vấn đề lớn" và "thiếu uy tín khoa học".

Trang web của UEFA nói về biến đổi khí hậu là "mối đe dọa gây nguy hiểm cho toàn bộ hành tinh" và tuyên bố rằng tổ chức này "đặc biệt chú trọng thúc đẩy hành động vì khí hậu trong phạm vi các giải đấu của mình".

Họ là một thành viên của Khung hành động vì khí hậu của Liên hợp quốc, một sáng kiến ​​kêu gọi các tổ chức thể thao "thể hiện vai trò lãnh đạo về khí hậu".

Nhưng cũng như những lo ngại về Euro và sự mở rộng của các giải đấu cấp câu lạc bộ, 5 trong số 9 trận chung kết Champions League vừa qua đã được tranh tài bởi các đội từ cùng một quốc gia ở một địa điểm nước ngoài. UEFA đã bác bỏ các nhà vận động khí hậu khi họ kêu gọi UEFA đặt yếu tố môi trường vào trọng tâm của các quyết định như lựa chọn nơi tổ chức để hạn chế việc đi lại.

Vậy liệu UEFA có đang thực hiện đúng cam kết của mình không?

"Nhiệm vụ của chúng tôi là quản lý lượng khí thải carbon", Michele Uva, giám đốc trách nhiệm xã hội bóng đá của UEFA, nói với BBC Sport.

"Chúng tôi đang làm việc để phân tích những tác động nhưng ưu tiên của chúng tôi sẽ là giảm ảnh hưởng của mỗi sự kiện và bù đắp lượng khí thải còn lại.

"Không thể hủy bỏ tất cả lượng khí thải carbon của chúng tôi bởi vì các đội cần phải thi đấu và họ không thể di chuyển bằng xe đạp - họ phải sử dụng máy bay đối với những địa điểm ở xa. Chúng tôi có thể giảm thiểu và chúng tôi có thể cân nhắc đâu là cách tốt nhất. Kỳ Euro 2024 tại Đức sẽ rất tuyệt vì chúng tôi đang lên kế hoạch cho 17 hoạt động liên quan đến môi trường. Chúng ta không thể đòi hỏi điều gì đó ngay lập tức [phát thải]."

Uva cho biết UEFA sẽ phát hành một chiến lược bền vững về môi trường vào tháng 12.

"Chúng tôi đang đặt ra các mục tiêu và chúng tôi đang xây dựng hệ thống quản lý sự kiện UEFA bền vững của riêng mình", ông nói thêm.

"Sẽ có 18 thông số được áp dụng cho mỗi cuộc thi và chúng tôi sẽ theo dõi xem mỗi sự kiện sẽ bền vững như thế nào. Chúng tôi sẽ thử nghiệm hệ thống mới này ở Anh cho Women’s Euro 2022 và sau đó sẽ áp dụng toàn bộ dự án ở Đức cho Euro 2024. Bước tiếp theo sẽ là áp dụng hệ thống này cho toàn bộ các trận đấu trong những giải đấu của UEFA và sau đó là ở cấp độ trong nước.

"Chúng tôi có ba năm [tính đến Euro 2024] để làm việc với các câu lạc bộ nhằm giúp họ hiểu cách chúng tôi có thể giảm thiểu. Nhưng tất nhiên chúng tôi không thể muốn bóng đá mà không có cổ động viên tới để thưởng thức trận đấu, họ là những khách du lịch và có tác động kinh tế nhất định. Đây là một phần có ý nghĩa với chúng tôi.

“Cổ động viên đi du lịch và tạo ra khí thải carbon nhưng mặt khác, họ đang tạo ra lợi ích cho nền kinh tế và mang lại lợi ích cho xã hội. Chúng ta phải cân bằng giữa cam kết với môi trường và cam kết của chúng ta đối với nền kinh tế và xã hội để có một tác động tích cực."

Khi được hỏi liệu lời diễn giải của UEFA, cùng với việc mở rộng các giải đấu, có phải là một trường hợp 'tẩy xanh’ hay không, Uva nói thêm: "Chúng tôi có hàng tỷ người hâm mộ trên khắp thế giới và rất nhiều sự chú ý từ giới truyền thông nên chúng tôi biết mình có thể định hướng hành vi đối với vấn đề khí hậu và có thể là một ví dụ điển hình.

"Chúng tôi muốn đóng một vai trò của riêng mình. Điều đó không dễ dàng nhưng chúng tôi hoàn toàn tham gia vào quá trình này."

Với tư cách là một bên ký kết Khung hành động vì khí hậu của LHQ, UEFA giờ đây sẽ phải thực hiện những điều họ nói và cam kết.

Lindita Xhaferi-Salihu, Trưởng nhóm Hành động vì Khí hậu tại LHQ nói với BBC Sport: “Chúng tôi đang tiến xa hơn những cam kết để thực sự đưa ra những hành động cần thiết trong ngắn hạn và trung hạn.

"Điều quan trọng là các bên ký kết của chúng tôi phải chứng minh cách họ sẽ đạt được những mục tiêu đề ra dựa trên hoạt động của chính họ. Chúng tôi đã nói rõ ràng để duy trì tư cách ký kết, các tổ chức này sẽ phải báo cáo công khai về cách họ hành động dựa trên các cam kết của mình."

Hành động của UEFA 'xung đột trực tiếp với bất kỳ hình thức bền vững nào'

Thomas Hal Robson-Kanu là tiền đạo của tuyển Xứ Wales tại Euro 2016 và cùng với sự nghiệp thi đấu của mình, anh còn là một nhà kinh doanh dinh dưỡng tự nhiên với mối quan tâm sâu sắc đến các vấn đề môi trường.

Anh ấy nói rằng anh ấy cảm thấy “chán nản, thất vọng và buồn bã" trước hành động của UEFA, tổ chức của giải đấu mà anh ấy đã tận hưởng khoảnh khắc tuyệt vời nhất trong sự nghiệp của mình.

Thomas nói với BBC Sport: “UEFA có lẽ đã được thương mại hóa nhiều hơn bao giờ hết và hiện tại về cơ bản đang được vận hành như một doanh nghiệp. Những quyết định họ đưa ra đang chứng minh điều đó. Việc trở thành một phần thuộc khuôn khổ thể thao của Liên Hợp Quốc và đưa ra những quyết định có tác động tiêu cực đến họ với tư cách là một tổ chức không phù hợp.

"Nó [khí hậu] rõ ràng không nằm trong các ưu tiên của họ. Nó nằm ở một thứ tự nào đó và có lẽ không phải là một vị trí phù hợp với cách tiếp cận ưu tiên cổ động viên, ưu tiên hành tinh này, ưu tiên cho khí hậu. Nó xung đột trực tiếp với bất kỳ hình thức nào của Sự bền vững."