Peter Ndlovu – Cuộc đời bi kịch của cầu thủ châu Phi đầu tiên chơi bóng tại Premier League

Người đã đi vào lịch sử Premier League như ngôi sao đầu tiên chơi bóng tại Premier League là tiền đạo người Zimbabwe có tên Peter Ndlovu.

Việc các cầu thủ châu Phi trở về đội tuyển quốc gia tham dự AFCON rất có thể sẽ ảnh hưởng rất lớn đến những cuộc đua tại Premier League ở mùa giải này. Các ngôi sao đến từ lục địa đen đang có tầm ảnh hưởng ngày càng lớn hơn tại giải Ngoại hạng Anh, tiếp nối truyền thống của những người đã từng trở thành huyền thoại ở giải đấu này như Kanu, Okocha, anh em nhà Toure, Didier Drogba hay Micheal Essien. Ngày nay, những Mane, Salah, Naby Keita, Joel Matip, Edouard Mendy, Riyad Mahrez, Thomas Partey… đều được xem là các trụ cột ở các đội bóng hàng đầu Premier League và ở đẳng cấp của những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới. Nhưng ở thời điểm giải Ngoại hạng Anh mới ra đời, việc một cầu thủ châu Phi xuất hiện trên sân cỏ nước Anh không phải là điều quen thuộc với các CĐV

Đối với những người hâm mộ có cơ hội theo dõi bóng đá Anh từ đầu những năm 90 thế kỷ trước, có lẽ họ sẽ nhớ được sự khó khăn khi phát âm cái tên “Ndlovu”. Đó thật sự là một vấn đề đối với các bình luận viên ở Premier League khi họ sẽ phải nói rất nhiều đến cầu thủ mới 18 tuổi khi xuất hiện tại nước Anh vào năm 1991.

Ndlovu phát âm là "end-lo-vu" nhưng trong suốt thời gian tại Premier League bị đọc nhầm là “Und-lov”, trên thực tế không phải là cầu thủ bóng đá châu Phi đầu tiên chơi bóng ở Anh, thậm chí cũng không phải là người Zimbabwe đầu tiên. Cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người châu Phi đầu tiên chơi bóng tại Anh được công nhận là thủ môn người Ghana Arthur Wharton, người đã thi đấu cho một số đội bóng bao gồm Preston North End và Rotherham United từ năm 1885 đến 1902. Còn người Zimbabwe đầu tiên đến đảo quốc sương mù thi đấu là thủ thành lập dị Bruce Grobbelaar khi anh ký hợp đồng với Liverpool vào năm 1981.

Vào năm 1990, cựu HLV của Coventry City, John Sillett, đã phát hiện ra một cậu thiếu niên thú vị đang chơi cho đội Highlanders ở Zimbabwe. Vào tháng 7/1991, người thay thế Sillett là Terry Butcher đã theo lời giới thiệu của người tiền nhiệm, ký hợp đồng với cậu thiếu niên đó cho CLB, đó chính là Peter Ndlovu.

Ndlovu có trận ra mắt tại Anh trong trận đấu với Queens Park Rangers vào tháng 8/1991 và ghi bàn thắng đầu tiên cho Coventry City trong trận thắng trên sân khách trước nhà vô địch Arsenal chỉ ở lần ra sân thứ năm. Cầu thủ trẻ đến từ Zimbabwe tiếp tục lập công vài tuần sau đó với một pha dứt điểm tuyệt đẹp trong chiến thắng 1-0 trước Aston Villa. Mùa giải 1991/92 là mùa giải đầu tiên của Ndlovu ở Anh và cũng là mùa giải cuối cùng trong hệ thống các giải đấu cũ của Anh. Năm 1992 chứng kiến sự ra đời của Premier League, bắt đầu một kỷ nguyên mới cho bóng đá Anh. Và số phận đã chọn Ndlovu làm người ghi tên mình vào lịch sử giải đấu như cầu thủ châu Phi đầu tiên được ra sân ở Premier League.

Tại Liverpool, thủ môn Grobbelaar đã đánh mất vị trí số một trong khung gỗ sau khi Liverpool ký hợp đồng với David James, điều đó đã tạo điều kiện cho Peter Ndlovu đi vào lịch sử. Khoảnh khắc đặc biệt này diễn ra tại White Hart Lane vào ngày 19/8/1992, khi Ndlovu vào sân thay cho tiền đạo John Williams ở phút 70 trong chiến thắng trên sân khách của Coventry trước chủ nhà Tottenham.

3 lần ra sân đầu tiên của tiền đạo Zimbabwe ở mùa giải 1992/93 đều là vào sân từ băng ghế dự bị, thay thế cho Williams, và Ndlovu phải đợi đến tháng 9 mới có trận ra sân trong đội hình xuất phát lần đầu tiên. Đó là trận đấu với Sheffield Wednesday và Ndlovu đã đánh dấu cột mốc này bằng cách ghi bàn thắng đầu tiên của mình ở Premier League.

Ndlovu là một tiền đạo cực kỳ nhanh nhẹn với tốc độ bứt phá rất nhanh cùng những pha chạm bóng khéo léo. Ngôi sao đến từ châu Phi đã giúp Coventry trở thành một trong những đội sở hữu lối chơi tấn công thú vị nhất tại Premier League trong mùa giải đó. Mặc dù cầu thủ Zimbabwe chỉ chọc thủng lưới các đội bóng đúng 7 lần, nhưng tốc độ và kỹ năng đi bóng của anh đã khiến các hàng phòng ngự đối phương gặp rất nhiều khó khăn. Nvodlu đã tạo nên một cặp tiền đạo hoàn hảo cùng đối tác Micky Quinn, người đã ghi được đến 17 bàn thắng trong mùa giải đó. Mặc dù cặp bài trùng trên hàng công chơi ấn tượng nhưng kết quả kém cỏi vào cuối mùa giải đã khiến Coventry tụt từ vị trí thứ 5 trong tháng Hai xuống vị trí thứ 15 khi mùa giải khép lại.

Ndlovu có thành tích tốt hơn trong mùa giải 1993/94, ghi được 11 bàn thắng và trở thành chân sút chủ lực của Coventry. Ấn tượng với tài năng của cầu thủ Zimbabwe khi đó mới 20 tuổi, Arsenal đã đưa ra lời đề nghị 4 triệu bảng cho Ndlovu, mức giá biến anh thành càu thủ đắt giá nhất Premier League lúc đó. Tuy nhiên, vụ chuyển nhượng đã không xảy ra. Tiền đạo được các CĐV Coventry gọi là “Nuddy” vẫn ở lại CLB cho đến năm 1997 và tạo ra một vài khoảnh khắc bất tử. Một trong những khoảnh khắc đó đến vào mùa giải 1994/95 khi Ndlovu trở thành cầu thủ đầu tiên lập hat-trick vào lưới Liverpool ngay tại Anfield sau 30 năm.

Đến tháng 7/1997, Ndlovu mới chia tay Coventry và ký hợp đồng với Birmingham, đội bóng tại Championship với mức phí 1,6 triệu bảng. Anh đã giúp Birmingham lọt vào hai trận chung kết play-off thăng hạng nhưng không thành công và góp phần quan trọng đưa CLB lọt vào Chung kết Cúp Liên đoàn mùa 2000/01. Tuy nhiên, Ndlovu đã không tham dự trận chung kết khi anh gia nhập Sheffield United ngay sau trận bán kết.

Tại Sheffield Utd, Ndlovu đã ghi được 25 bàn thắng sau 135 lần ra sân ở giải đấu và giúp đội bóng vào đến bán kết của cả FA Cup và League Cup. Họ cũng đã tiến rất gần đến việc thăng hạng Premier League. Sau khi rời Sheffield United vào năm 2004, “Nuddy” chuyển đến Nam Phi chơi bóng Mamelodi Sundown. Anh ở đó trong bốn năm và sau đó kết thúc sự nghiệp của mình vào năm 2011 tại CLB Black Mambas ở quê hương Zimbabwe.

Với quãng thời gian thi đấu tại Premier League, dù chưa từng giúp ĐT Zimbabwe giành quyền tham dự World Cup hay thậm chí là Cúp các quốc gia châu Phi, nhưng Peter Ndlovu vẫn được coi là huyền thoại của bóng đá Zimbabwe. Ngôi sao sinh năm 1973 đã có 100 lần ra sân cho ĐTQG của mình và ghi được 37 bàn thắng trong sự nghiệp quốc tế kéo dài 16 năm từ 1991 đến 2007. Anh vẫn giữ kỷ lục khoác áo đội tuyển Zimbabwe nhiều nhất và là tay săn bàn hàng đầu mọi thời đại của họ.

Ndlovu có thể đã có một sự nghiệp thú vị trên sân cỏ nhưng cuộc đời ngoài bóng đá của anh lại chìm trong những bi kịch và scandal. Từng có rất nhiều vụ lùm xùm quanh Ndlovu liên quan đến phụ nữ. Anh từng xích mích nghiêm trọng với đàn em, cũng là người tiếp quản tấm băng thủ quân ở ĐT Zimbabwe, Benjani Mwaruwari vì lý do tranh cướp tình yêu của cùng một cô gái. Cựu tiền đạo Coventry cũng bị chỉ trích khi từ chối chi tiền chu cấp cho con sau khi ly hôn với vợ cũ, Ndlovu lấy lý do những đứa trẻ không phải của anh, nhưng các xét nghiệm ADN đã chứng minh điều ngược lại.

Tuy nhiên, vụ bê bối lớn nhất cuộc đời Ndlovu lại cũng là một bi kịch lớn đối với anh. Vào tháng 12/2012, chiếc xe mà Ndlovu đang lái đã đâm vào một cái cây gần Sân bay Thác Victoria ở Zimbabwe, khiến một hành khách nữ và anh trai Adam của anh đều thiệt mạng trong vụ tai nạn. Bản thân Ndlovu cũng ở trong tình trạng nguy kịch, với một số vết thương ở đầu, gãy xương sườn và gãy chân. Adam Ndlovu, sinh năm 1970 và nhiều hơn Peter 3 tuổi, cũng là một cầu thủ kỳ cựu của ĐT Zimbabwe và từng nhiều năm chơi bóng ở Thụy Sỹ.

Sau khi hồi phục, Peter Ndlovu bị buộc tội giết người do không làm chủ được phương tiện, chịu trách nhiệm cho hai cái chết và phải hầu tòa vào tháng 3/2013. Cuối cùng, ngôi sao một thời của Premier League không bị kết tội vì thiếu bằng chứng. Nhưng việc mất đi người anh trai thân thiết là một nỗi đau quá lớn với Peter Ndlovu, khiến anh mất rất nhiều thời gian để vượt qua cú sốc. Cùng với người anh cả Malinda, anh em nhà Ndlovu thường chơi bóng cùng nhau trên đường phố Makokoba, Zimbabwe, nơi họ lớn lên. Cả 3 người sau đó đều trở thành cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp, với Peter là người thành đạt nhất.

Ngày nay, nhiều CĐV Premier League trẻ tuổi sẽ tỏ ra lạ lẫm với cái tên Peter Ndlovu. Nhưng anh sẽ được khắc ghi trong lịch sử giải đấu như người đặt viên gạch đầu tiên cho những ngôi sao đến từ lục địa Đen cập bến giải Ngoại hạng Anh sau đó. Những Salah, Mane, Mahrez bây giờ có thể làm chao đảo khắp những sân cỏ trên nước Anh, một phần là nhờ ấn tượng tốt đẹp từ những người tiên phong mà Peter Ndlovu có thể được xem là “người mang gươm mở cõi”. Tổng cộng, Ndlovu đã ghi hơn 90 bàn thắng trong 12 mùa giải ở Anh, sau 338 lần ra sân tại Premier League lẫn Championship.