Nghịch lý Văn Toàn và cái lý của thầy Park

Chuyện một cầu thủ có những màn trình diễn trái ngược nhau trong màu áo CLB và ĐTQG là điều không có gì lạ trong thế giới bóng đá.

Andy Cole, tiền đạo lừng danh một thời của M.U từng ghi tới 187 bàn thắng ở Premier League và đứng thứ 3 trong danh sách những chân sút vĩ đại nhất giải đấu nhưng lại không có thành tích tương xứng ở ĐT Anh với chỉ đúng 1 bàn sau 15 lần khoác áo “Tam sư”. Ở đội tuyển Việt Nam hiện tại cũng có một trường hợp tương tự và gây ra rất nhiều băn khoăn cho các CĐV, đó là Nguyễn Văn Toàn.

Ngày 28/3 tới đây, nếu như không thể có bàn thắng trong trận đấu với Oman, Văn Toàn sẽ kỷ niệm tròn… 5 năm bàn thắng gần nhất anh ghi trong màu áo ĐTQG. Đó là pha lập công vào lưới Afghanistan ở vòng loại Asian Cup 2019, được ghi vào ngày 28/3/2017.

5 năm không ghi bàn trong màu áo đội tuyển, đó là một khoảng thời gian quá dài đối với một tiền đạo. Tính tổng cộng, Văn Toàn đã có 42 lần ra sân khi được triệu tập vào thành phần “Những chiến binh sao vàng” nhưng mới chỉ có vỏn vẹn 4 pha lập công. Trước bàn thắng vào lưới Afghanistan nói trên, cả 3 bàn thắng của cầu thủ đang khoác áo Hoàng Anh Gia Lai đều được ghi từ năm 2016 với một cú đúp vào lưới Đài Bắc Trung Hoa ở vòng loại World Cup 2018 và 1 bàn trong trận giao hữu với Indonesia.

Đó là một thống kê thật sự rất tệ nếu đặt cạnh những gì mà cầu thủ này đã làm được trong màu áo Hoàng Anh Gia Lai cùng thời gian. Tính từ năm 2015 tới nay, Văn Toàn đã ra sân tổng cộng 157 lần ở V.League và đem đến cho đội bóng phố núi 39 bàn thắng. Tính sau mốc Thường Châu tức là từ mùa 2018, chân sút sinh năm 1996 đã đóng góp dấu giày vào tổng cộng 48 bàn thắng chỉ sau 70 lần ra sân cho Hoàng Anh Gia Lai tại V.League, trong đó có 22 bàn thắng và 26 đường kiến tạo.

Đặc biệt, mùa giải năm ngoái đã chứng kiến phong độ chói sáng của Văn Toàn. Tính đến hết 12 vòng đấu, chân sút này đã có 7 bàn thắng cho Hoàng Anh Gia Lai. Vào thời điểm mùa giải phải khép lại vì đại dịch, Văn Toàn đang là chân sút nội ghi nhiều bàn nhất, bên cạnh đó anh cũng trở thành cầu thủ thứ 2 sau HLV Kiatisak và là nội binh đầu tiên của đội bóng phố núi dẫn đầu danh sách Vua phá lưới khi mùa giải khép lại. Với 7 pha lập công đó Văn Toàn cũng đã vượt qua tượng đài chính người thầy Kiatisak của mình trong danh sách những người ghi nhiều bàn thắng nhất cho Hoàng Anh Gia Lai tại V.League.

Dù bạn có thích hay không thích Văn Toàn, cần phải nói rằng đó là những con số thống kê cho thấy tiền đạo quê Hải Dương thực sự là một cầu thủ có tài. Anh luôn thể hiện được phong độ ấn tượng trong màu áo của Hoàng Anh Gia Lai, vấn đề chỉ nằm ở chỗ Văn Toàn trong màu áo đội tuyển quốc gia dường như lại là một hình ảnh hoàn toàn trái ngược. Ở đội bóng phố núi, anh tự tin bao nhiêu thì khi được triệu tập lên tuyển Việt Nam, Toàn lại trở nên lúng túng vụng về bấy nhiêu trước khung thành đối phương.

Câu hỏi luôn luôn được đặt ra với trường hợp của Văn Toàn là làm thế nào để thầy Park kích hoạt được khả năng bùng nổ của chân sút này. Dường như chính chiến lược gia Hàn Quốc cũng đã cố gắng tìm kiếm câu trả lời nhưng chưa tìm chìa khóa dẫn đến lời giải hợp lý nhất, và trong thời gian đó, số phút thi đấu của Văn Toàn tại đội tuyển cứ giảm dần đi.

Lần cuối cùng tiền đạo này đá đủ 90 phút cho đội tuyển Việt Nam là từ trận đấu gặp Thái Lan trên sân khách ở vòng loại thứ 2 World Cup 2022 diễn ra ngày 5/9/2019. Kể từ đó, Văn Toàn không bao giờ có mặt trên sân trọn vẹn 90 phút ở các trận đấu của tuyển Việt Nam. Anh hoặc được ra sân từ đầu nhưng bị thay ra giữa chừng, hoặc là phương án được tung vào sân trong khoảng thời gian 1/3 cuối trận để tạo đột biến.

Tính từ trận đấu với Malaysia hồi tháng 6 năm ngoái cho đến hết năm 2021, Văn Toàn đã ra sân 14 lần cho tuyển Việt Nam và có đến 13 lần từ băng ghế dự bị. Lần duy nhất anh được điền tên vào đội hình xuất phát ở trận thua Thái Lan 0-2 lượt đi bán kết AFF Cup 2021 nhưng cũng chỉ đá có 1 hiệp. Có lẽ, chính khoảng thời gian hạn hẹp được thi đấu trong màu áo đội tuyển đã ảnh hưởng lớn đến màn trình diễn của anh.

Điều này hoàn toàn khác biệt với tình cảnh ở Hoàng Anh Gia Lai, khi Văn Toàn luôn luôn là một sự lựa chọn không phải bàn cãi miễn là không gặp chấn thương. Cụ thể, trong 157 trận ra sân tại V.League từ năm 2015 đến nay, có đến 145 trận tiền đạo Hải Dương có tên trong đội hình xuất phát. Văn Toàn chỉ bị thay ra giữa chừng có 39 lần.

Việc từ một kép chính trong màu áo Hoàng Anh Gia Lai phải chuyển thành kép phụ ở đội tuyển đã khiến Văn Toàn dường như đánh mất đi sự tự tin vốn có. Thêm vào đó, hệ thống chiến thuật và cách sử dụng nhân sự của thầy Park cũng không đặt tiền đạo người Hải Dương vào sự ưu tiên mà anh vốn có khi thi đấu ở V.League. Những gì Văn Toàn đã làm được ở mùa 2021 cho thấy rõ cách tốt nhất để tiền đạo này phát huy hết khả năng của mình. HLV Kiatisak đã cho Văn Toàn chơi gần khung thành hơn để tận dụng khả năng bứt tốc và chớp thời cơ của anh. Bên cạnh tiền đạo ngoại binh cao lớn Washington Brandao đóng vai trò “chim mồi”, làm tường và thu hút hậu vệ, Văn Toàn đã có được những khoảng trống để sở trường tốc độ của anh được phát huy và đem về những bàn thắng.

Ở đội tuyển Việt Nam, trong hệ thống của thầy Park thì Văn Toàn lại thường xuyên phải dạt biên chơi như một tiền đạo cánh. Chính việc đá xa khung thành đã khiến cơ hội lập công của tiền đạo này bị giảm đi trông thấy. Đồng thời, đây có lẽ cũng không phải là cách để sử dụng Văn Toàn hợp lý nhất. Cầu thủ của Hoàng Anh Gia Lai sở hữu tốc độ rất tốt và quả thật anh đã có một số lần tạo được đột biến với tư cách cầu thủ vào sân thay người, nhưng Văn Toàn không có bộ kỹ năng chuẩn chỉ của một người đá cánh “chuyên nghiệp”. Thứ tốc độ bứt phá chớp nhoáng của anh sẽ phù hợp hơn ở những khoảng không gian hẹp, cụ thể là trong vòng cấm địa.

Biết là thế nhưng rất khó để thầy Park quyết định thay đổi cách dùng người của mình bởi triết lý của ông không giống như người đồng nghiệp Kiatisak. Trong mắt nhà cầm quân Hàn Quốc, Tiến Linh là nhân tố không thể thay thế trên hàng công của đội tuyển Việt Nam. Tiền đạo của Becamex Bình Dương là người sở hữu thể hình, thể lực và kỹ năng săn bàn của một số trung phong đích thực. Trong lối chơi phòng ngự phản công mà thầy Park đang áp dụng ở đội tuyển, vai trò của Tiến Linh rất quan trọng khi anh không chỉ đóng vai trò săn bàn mà còn là người có thể giữ lại quả bóng để chờ các đồng đội dâng lên tiếp ứng.

Vị trí người đá cặp với Tiến Linh là một cuộc cạnh tranh khốc liệt. Sau khi Hùng Dũng tái xuất, bộ ba Hùng Dũng, Quang Hải, Hoàng Đức là những lựa chọn không phải bàn cãi trong đội hình xuất phát. Vì thế suất đá chính trên hàng công sẽ chỉ còn lại đúng 1 người và đó là nơi mà Công Phượng, Văn Đức, Tuấn Hải cùng Văn Toàn là nhưng ứng viên của thầy Park.

Những con số thống kê ở V.League chẳng có ý nghĩa gì trong cuộc cạnh tranh này. Yếu tố quan trọng nhất chính là kỹ năng mà thầy Park cần ở từng thời điểm. Không tính Văn Đức dính chấn thương thì 3 người còn lại đều có những điểm mạnh khác nhau. Tuấn Hải bền bỉ, chịu khó chạy chỗ và đá đơn giản; Công Phượng có khả năng đi bóng lắt léo còn Văn Toàn thì dĩ nhiên là tốc độ. Nếu nhìn vào những gì đã diễn ra ở các trận đấu với Australia và Trung Quốc, có thể thấy Tuấn Hải đang là phương án được ưa thích của thầy Park. Trong khi đó, Công Phượng và Văn Toàn sẽ là những lựa chọn để tạo ra đột biến từ băng ghế dự bị.

Vai trò của Văn Toàn ở màu áo đội tuyển sẽ khó có thể thay đổi trong tương lai, ít nhất là khi thầy Park vẫn cầm quân ở tuyển Việt Nam. Khác với HLV Kiatisak tạo mọi điều kiện cho chân sút quê Hải Dương có thể tỏa sáng, ở trong màu áo đội tuyển, Văn Toàn phải tự chắt chiu những cơ hội nhỏ bé của mình để chứng minh trình độ của mình. Chân sút quê Hải Dương đang rất cần một bàn thắng để giải tỏa đi tâm lý nặng nề đã đeo bám anh suốt từ đầu mùa giải, và với những người yêu mến Toàn, họ đều đang hy vọng rằng chân sút quê Hải Dương sẽ không phải mất đến hơn 5 năm để đi tìm kiếm một bàn thắng tiếp theo trong màu áo “Những chiến binh sao vàng”. Và cơ hội duy nhất để có bàn thắng trước mốc 5 năm đó chính là trận đấu với Oman!