Quỹ đầu tư Ả-rập Xê-út hoạt động thế nào?

Quỹ đầu tư Ả-rập Xê-út vừa mua lại Newcastle United, biến CLB này trở thành đội bóng có chủ sở hữu giàu nhất thế giới.

Sau 14 năm thuộc sở hữu của ông trùm bán lẻ Mike Ashley, Newcastle United bây giờ đã đổi chủ. Public Investment Funds (PIF), quỹ đầu tư do Ả-rập Xê-út hậu thuẫn đã mua lại 80% cổ phần để hoàn tất việc tiếp quản CLB này.

Năm 2007, Mike Ashley mua lại Newcastle United với giá 134 triệu Bảng. Quỹ đầu tư của Ả-rập Xê-út bỏ ra số tiền gấp hơn 2 lần như vậy để sở hữu đội chủ sân St. James’ Park, sau khoảng hơn một năm giải quyết các thủ tục để được Premier League chấp thuận.

PIF là quỹ đầu tư quốc gia của Ả-rập Xê-út. Người đứng đầu tổ chức này là Thái tử Ả-rập Xê-út Mohammed Bin Salman. Để có thể tiếp quản Newcastle United, PIF phải bảo đảm rằng hoạt động của quỹ này tách biệt với nhà nước Ả-rập Xê-út.

Thương vụ thâu tóm này giúp Newcastle United bỗng chốc trở thành đội bóng giàu có bậc nhất thế giới. Thái tử Ả-rập Xê-út Mohammed Bin Salman có tổng tài sản khoảng 17,6 tỷ USD, chưa bằng Sheikh Mansour, chủ sở hữu CLB Man City. Tuy nhiên, tổng tài sản của PIF lên tới 300 tỷ Bảng.

PIF được biết đến là một trong những quỹ tài sản công lớn nhất thế giới, được hình thành chủ yếu từ lợi nhuận trong lĩnh vực dầu mỏ, ngành kinh tế chủ đạo của Ả-rập Xê-út.

Thông qua hoạt động của quỹ này, Ả-rập Xê-út phân tán rủi ro, giảm tính phụ thuộc của nền kinh tế quốc gia vào dầu mỏ. PIF sẽ đầu tư vào các loại tài sản khác ở các nền kinh tế phát triển.

Một trong những thành viên quan trọng của PIF là Yasir Al-Rumayyan, thành viên hội đồng quản trị của Uber (UBER), SoftBank Group (SFTBY) và Reliance Industries (RELIANCE.NS) – một trong những công ty lớn nhất của Ấn Độ.

Al-Rumayyan, 51 tuổi, cũng là lãnh đạo cấp cao của công ty dầu khí nhà nước Saudi Aramco (2222.SR). Ông được bổ nhiệm làm chủ tịch (không trực tiếp điều hành) của CLB Newcastle United.

PIF được thành lập vào năm 1971. Quỹ này bắt đầu thực hiện các hoạt động đầu tư lớn cách đây khoảng 6 năm. PIF đã mua lại khoảng 40% cổ phần của công ty Xây dựng và Kỹ thuật Posco của Hàn Quốc vào năm 2015, tiếp theo là 5% cổ phần tại Uber vào năm 2016 với giá 3,5 tỷ USD. Năm 2020, PIF mua cổ phần của hàng loạt công ty lớn tại Mỹ, bao gồm Boeing (BA), Facebook (FB) và Citigroup (C), Disney ( DIS) và Bank of America (BAC). Tổng số tiền mà PIF chi ra cho các thương vụ này lên tới hàng tỷ USD.

Quỹ đầu tư công của Ả-rập Xê-út thực hiện thương vụ thâu tóm CLB Newcastle United từ giữa năm 2020. Tuy nhiên, quá trình này đã bị ngăn cản khi Premier League xác định rằng chính quyền Ả-rập Xê-út có thể nắm quyền kiểm soát CLB thông qua mối quan hệ với PIF.

Trong vòng một năm qua, phía Ả-rập Xê-út đã thực hiện nhiều biện pháp để giải quyết vướng mắc này. Một trong những động thái để Ả-rập Xê-út thuyết phục Premier League là cho phép beIN Sports phát sóng giải Ngoại Hạng Anh trên lãnh thổ. Trước đó, mạng truyền hình của Qatar bị cấm sóng tại Ả-rập Xê-út do vấn đề chính trị.

“Chúng tôi vô cùng tự hào khi trở thành chủ sở hữu mới của Newcastle United, một trong những câu lạc bộ nổi tiếng nhất của bóng đá Anh”, Al-Rumayyan phát biểu sau khi thương vụ thâu tóm được hoàn tất.

"Chúng tôi cảm ơn những người hâm mộ Newcastle vì sự ủng hộ cực kỳ trung thành của họ trong những năm qua và chúng tôi rất vui mừng được làm việc cùng với họ”.