Victor Valdes: Người hùng không nằm trong vầng hào quang danh vọng

Cựu thủ thành của Barcelona đã giải nghệ từ cách đây 5 năm ở tuổi 35 trong màu áo Middlesbrough, khi đó đang thi đấu ở Championship.

Đó là một cái kết rõ ràng không hề xứng tầm với một sự nghiệp lẫy lừng mà thủ thành sinh năm 1982 đã có trước đó. Mặc dù vậy, đoạn cuối sự nghiệp không mấy suôn sẻ không thể làm giảm giá trị của Victor Valdes, một thành viên không thể thiếu trong đoàn quân hùng mạnh của Pep Guardiola đã chinh phục cả châu Âu và thế giới trong giai đoạn 2008-2012.

Cựu thủ môn của Barcelona từng tuyên bố từ năm 2005, sau chức vô địch La Liga đầu tiên của anh, rằng một ngày nào đó anh sẽ biến mất hoàn toàn khỏi thế giới bóng đá và trên các phương tiện truyền thông, không sử dụng tất cả mạng xã hội. Sau khi công bố quyết định giải nghệ chính thức, Valdes đã thực hiện lời hứa đó khi đã xóa mọi nội dung từng tồn tại trên tài khoản Instagram của mình. Bức ảnh cuối cùng mà cựu thủ môn này đăng tải là một con đường nông thôn với ánh mặt trời phía xa cùng dòng caption: “Cảm ơn vì tất cả”.

Bức ảnh đó là một ẩn dụ đầy ý nghĩa về cả một sự nghiệp đầy những cột mốc vinh quang và cả cay đắng của Valdes. Một con đường không trải hoa hồng mà ngập trong bùn đất, gập ghềnh và rất đỗi bình dị, trông chẳng có gì nổi bật bên dưới ánh mặt trời rực rỡ. Và một lời cảm ơn kèm theo cũng rất giản dị, nhẹ nhàng cho những gì đã qua đi. Năm 2015, Valdes chia sẻ: “Một ngày nào đó khi ánh sáng đã tắt, tôi sẽ trở về bên các con của mình và dạy chúng về cuộc sống, tôi hy vọng rằng khi ánh sáng đã tắt, mọi người sẽ rất khó có thể tìm thấy tôi”

Dù lời chia tay sự nghiệp được nói ra khi Valdes đã rời Barca, lời cảm ơn chân thành và tình yêu của thủ thành này đối với đội bóng xứ Catalonia là không có gì phải nghi ngờ. Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất về Valdes đối với các cule của Barca là ở trận đấu bán kết lượt về Champions League giữa Barcelona và Inter Milan của Jose Mourinho tại Camp Nou mùa 2009/10.

Chiến thắng 1-0 của Barca không đủ để giúp họ đi tiếp và khi kết thúc thời gian thi đấu, Mourinho đã có những hành động khiêu khích cầu thủ Barca cũng như các CĐV đội chủ nhà. Victor Valdes là một trong những người có phản ứng mạnh mẽ nhất khi lao đến “Người đặc biệt” như muốn ăn tươi nuốt sống chiến lược gia này. Sau đó, người gác đền của Blaugrana lý giải cho sự nổi nóng đó là vì không muốn Mourinho làm tổn thương các cule.

Đó là một trong những khoảnh khắc đã giúp Valdes “đốn tim” các CĐV Barca và trở thành một người hùng trong lòng họ, ngay cả khi những đánh giá bên ngoài đội bóng có phần bất công với những đóng góp to lớn của anh trong những thành tích của CLB vào khoảng thời gian Valdes là thủ môn số 1.

Giống như bức ảnh cuối cùng trên Instagram của mình, con đường đến với khung thành của Barca và được công nhận là người số 1 của Valdes không hề bằng phẳng. Anh gia nhập hệ thống đào tạo của Barcelona vào năm 1992, đúng năm mà đội chủ sân Camp Nou đăng quang tại Champions League với chiến thắng trước Sampdoria tại sân Wembley bằng bàn thắng duy nhất của Ronald Koeman. Đó là trận đấu đã gieo vào cậu bé 10 tuổi một ước mơ lớn là được chơi một trận chung kết Champions League tại thánh địa Wembley.

Valdes đã hoàn thành được giấc mơ đó gần 20 năm sau, vào năm 2011 khi Barcelona lọt vào chung kết Champions League và đối đầu với MU tại Wembley. Nhưng quay trở lại năm 1992, chú bé Valdes tưởng chừng đã phải chấm dứt giấc mơ của mình ngay từ trứng nước khi cả gia đình anh chuyển đến Tenerife. Valdes được nhận vào lò đào tạo của CLB Tenerife và trải qua 3 năm ở đây. Mãi đến năm 1995, gia đình Valdes mới trở lại Barcelona và cậu bé thêm một lần được nhận vào lò đào tạo La Masia. Đó là bước ngoặt định mệnh giúp chúng ta biết đến Valdes của sau này.

Sự nghiệp của Valdes chắc chắn không thiếu những khoảnh khắc tỏa sáng. Mùa 2005/06, anh giành Cúp Champions League đầu tiên trong sự nghiệp của mình khi cùng Barca đánh bại Arsenal trong trận chung kết. Đó là một trận đấu mà Valdes đã thi đấu ấn tượng khi cản phá thành công những tình huống dứt điểm trong thế đối mặt của Thierry Henry, một trong những tiền đạo hay nhất thế giới thời điểm đó và sẽ trở thành đồng đội của anh tại Barca trong tương lai. Sau trận đấu, HLV Rijkaard gọi thủ môn Barca là “người đóng vai trò quyết định” trong chiến thắng ngày hôm đó.

Nhưng đỉnh cao của Valdes chỉ đến khi Pep Guardiola xuất hiện. Gần như ngay lập tức sau khi được bổ nhiệm làm HLV trưởng, Pep đã tạo nên một cuộc cách mạng. Ông không ngần ngại trong việc thẳng tay loại bỏ những “tàn dư” của thời Rijkaard. Ronaldinho và Deco rời Barca, Pedro và Sergio Busquets được đôn lên đội 1, Gerard Pique và Dani Alves được đưa về để tăng cường chất lượng hàng phòng ngự. Pep tạo ra rất nhiều thay đổi nhưng ở vị trí thủ môn, Victor Valdes vẫn là số 1. Anh là một thành viên không thể thiếu trong một đội hình Barcelona được xây dựng bằng bộ khung “cây nhà lá vườn” với Valdes, Puyol, Pique, Busquets, Xavi, Iniesta và Messi tất cả đều xuất thân từ La Masia. Trong số đó, Victor Valdes là một trong những người cải thiện bản thân nhiều nhất dưới thời Guardiola.

Trong kế hoạch của Guardiola, Victor Valdes là mắt xích quan trọng nhất của Barca, một thủ môn bắt đầu mọi đợt tấn công, sẵn sàng dâng cao từ phía sau để bọc lót cho hàng phòng ngự với sự chủ động nhất có thể. Nhiều năm trước khi Manuel Neuer gây sửng sốt cả thế giới với vai trò “thủ môn quét” trong hành trình đến ngôi vô địch World Cup 2014 của ĐT Đức, Valdes đã đảm nhận nhiệm vụ tương tự trong cỗ máy chiến thắng của Barca dưới thời Pep Guardiola bằng khả năng chơi chân xuất sắc và khả năng đọc tình huống nhạy bén của mình.

Đôi khi anh cũng mắc sai lầm, chủ yếu là bởi sự tự tin hơi quá đà, như tình huống ở trong trận đấu El Clasico năm 2011, anh chuyền thẳng vào chân Angel di Maria khiến Barca bị dẫn trước chỉ sau hơn 20 giây bóng lăn. Mặc dù vậy, đó chỉ là một tai nạn và điều quan trọng là Valdes đã luôn đứng lên sau đó. Chúng ta không thể nghi ngờ tài năng và tài năng và độ ổn định của một thủ thành đã giành 5 giải thưởng Zamora cùng 2 lần được bình chọn là “người gác đền” xuất sắc nhất La Liga.

Điều quan trọng hơn mọi danh hiệu là sự công nhận đến từ chính Pep Guardiola. Ông luôn giành những lời tốt đẹp nhất cho thủ môn số 1 của mình: “Đội hình của tôi không phải là 4-3-3. Tôi nghĩ nhận xét đó là không tôn trọng Valdes. Đội hình thực sự của tôi là 1-4-3-3. Tất cả bắt đầu từ đôi chân của thủ môn, mọi thứ chúng tôi xây dựng khởi nguồn từ chính khung thành của đội”

Đó không phải là sự tôn vinh xã giao. Đội bóng của Guardiola là một trong những tập thể vĩ đại nhất lịch sử bóng đá thế giới với phong cách chơi tiki-taka nổi tiếng của họ. Những tam giác cầu thủ đan lát bóng nhuần nhuyễn khắp sân với khả năng thay đổi nhịp độ xuất sắc, cộng với phẩm chất thiên tài của Lionel Messi đã đưa Blaugrana lên những đỉnh cao chưa từng thấy, nổi bật là cú ăn 6 vĩ đại ở mùa giải 2008/09.

Những lời ngợi ca sẽ được giành cho Messi hay sự xuất sắc của Xavi và Iniesta, thậm chí là sự gan góc lì lợm của Puyol. Nhưng điều kỳ lạ là Victor Valdes bằng cách nào đó đã luôn nằm ngoài hào quang của những chiến thắng. Người mà Guardiola khẳng định là khởi nguồn mọi đợt tấn công của Barca, đồng thời ngăn cản hy vọng ghi bàn của đối thủ luôn âm thầm làm việc chăm chỉ và nỗ lực cải thiện bản thân ở mọi thời điểm.

Vào giai đoạn đỉnh cao, Barca luôn áp đảo mọi đối thủ với tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình có khi lên đến hơn 70%, điều đó tạo ra cảm giác rằng Valdes chỉ là một kẻ nhàn rỗi và việc anh giữ sạch lưới chủ yếu là do các đồng đội đã giảm thiểu khả năng dứt điểm của đối thủ đến mức tối đa. Đó là một góc nhìn có phần phiến diện đã làm giảm đi rất nhiều ý nghĩa những đóng góp của Valdes cho đội bóng.

Tài năng của Valdes chính là nguyên nhân khiến Cristiano Ronaldo không thể lập cú đúp trong trận chung kết Champions League 2009. Những tình huống cản phá của thủ thành này trong trận đấu đó đã góp phần tạo nên một chương mới trong lịch sử bóng đá thế giới, nơi cuộc tranh tài giữa Ronaldo và Messi là tâm điểm trong rất nhiều năm sau đó. Nếu Ronaldo là người chiến thắng năm 2009 và có Quả bóng Vàng thứ 2 trong sự nghiệp, thế cục cuộc cạnh tranh giờ này có thể đã rất khác. Ngay cả với những màn trình diễn ấn tượng như thế, cái tên của Valdes cũng xếp ở vị trí thấp trong bản danh sách những người hùng đưa đội bóng đến đỉnh cao châu Âu.

Chúng ta thật khó tưởng tượng nếu không có thủ thành này trong đội hình, Barca sẽ thi đấu ra sao dưới thời của Pep. Họ buộc phải bắt đầu các đợt tấn công bằng những đường bóng dài và thật khó để nghĩ xem Messi dùng cách gì để giành được chiến thắng trong những tình huống tranh chấp trên không với các hậu vệ lực lưỡng cao hơn anh có khi đến 2 cái đầu. Tất cả những gì thủ môn này làm là để đảm bảo đội bóng của anh tiến lên, ghi những bàn thắng đẹp mắt và giành được những danh hiệu. Valdes có thói quen ăn mừng như thể chính mình ghi bàn, thậm chí thỉnh thoảng chạy suốt chiều dài của sân để ăn mừng cùng các đồng đội.

Để rồi sau tất cả những cống hiến đó, người hùng thầm lặng Valdes cũng đã rút lui theo một cách không thể đáng buồn hơn. Ngày 26/3/2014, Valdes dính chấn thương đứt dây chằng chéo đầu gối ở phút thứ 22 trong trận đấu với Celta Vigo. Đó là giây phút cuối cùng của anh với tư cách là thủ môn số 1 của Barcelona. Trong một kịch bản chia tay hoàn hảo và xứng đáng nhất cho một công thần, Valdes sẽ có một trận đấu chia tay hoành tráng, nơi anh sẽ bước ra sân giữa những người đồng đội xếp hàng hai bên, trong tiếng vỗ tay vang dội Camp Nou của các cule. Thay vào đó, anh rời sân trên cáng và không bao giờ được nhìn thấy trong màu áo Barca nữa.

Đó là một bi kịch thật sự trong câu chuyện về một trong những người hùng đáng tin cậy nhất của Barcelona, người đã góp phần thiết lập triều đại hoàng kim rực rỡ nhất trong lịch sử đội bóng với những đóng góp phi thường của mình. Valdes xứng đáng có một vị trí trong ngôi đền huyền thoại không chỉ của Barcelona mà còn của cả bóng đá thế giới. Tất nhiên, những người đã được chứng kiến Barca của Pep Guardiola chơi bóng trong những năm tháng hùng mạnh nhất sẽ không bao giờ quên anh, một thủ môn đã không bao giờ nhận được sự đánh giá xứng tầm với tài năng và những đóng góp của mình. Một con đường đất bình dị dưới ánh mặt trời!